شاخص توده بدنی BMI چیست؟ نحوه محاسبه BMI برای بزرگسالان و کودکان

این جدول تنها یک راهنمای تقریبی است. به عنوان مثال، فردی با BMI معادل ۲۶ ممکن است وزن طبیعی داشته باشد و شخص دیگری با شاخص ۲۴ نیاز به کاهش چربی بدن داشته باشد. اما فرد با BMI معادل ۵۰، قطعاً وزن طبیعی ندارد. بنابراین، این روش تشخیصی قطعی نیست و در صورت مشاهده چاقی شدید، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید.

شاخص توده بدنی (BMI) برای کودکان

کودکان و نوجوانان (۲ تا ۲۰ سال) نباید از شاخص معمولی BMI استفاده کنند. دلایل این موضوع شامل موارد زیر است:

۱. تفاوت‌های بدنی: مثلاً فردی ۱۵ ساله با همان قد و وزن یک فرد ۲۵ ساله، ممکن است شرایط بدنی متفاوتی داشته باشد.

۲. حساسیت بالا: کودکان زیر ۱۰ سال نسبت به خودتشخیصی و خوددرمانی حساسیت بالایی دارند. اگر به طور غیر اصولی غذای کودک ۴ ساله خود را کم کنید، می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به او وارد کند.

برای تشخیص دقیق‌تر، شاخص BMI کودکان با همسالان و جنس مشابه مقایسه می‌شود. در این تشخیص، دو عامل جنسیت و سن نیز دخیل هستند.

ارتباط شاخص BMI با سلامتی

مطالعات بسیاری نشان می‌دهد که قرار گرفتن در گروه‌های دارای اضافه وزن یا چاق، احتمال مرگ زودرس و ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های مرتبط با کیسه صفرا، دیابت نوع دو، فشار خون، آرتروز، حمله قلبی و برخی از انواع سرطان (مثل سرطان سینه) را افزایش می‌دهد.

تأثیر چاقی و لاغری بر مرگ و میر زودرس

در افرادی که اصلاً سیگار نمی‌کشند، مرگ و میر زودرس در گروه چاق تا ۵۰ درصد بیشتر از افرادی با وزن متعادل است. حتی لاغری بیش از اندازه نیز می‌تواند خطرناک باشد و ممکن است بیشتر از چاقی سلامتی فرد را به خطر بیندازد.

اهمیت آگاهی از وزن

هر فرد باید از قد و وزن خود اطلاع داشته باشد. عدم آگاهی نسبت به وزن، فرد را از بررسی تغییرات وزن خود باز می‌دارد و او متوجه تغییرات مثبت یا منفی در زندگی‌اش نخواهد شد.

روند چاقی در جهان

از کنار هم قرار دادن و بررسی دقیق تر آمار و اطلاعات مربوط به چاقی، می‌توان یه این نتیجه گیری رسید که جهان به سمت چاق شدن در حرکت است. به طور میانگین، چاقی در مردان شایع‌تر است، اما در برخی کشورها مانند آلمان، کانادا، لهستان، ایتالیا، هلند، فرانسه، ژاپن و کره، زنان به طور میانگین چاق‌تر از مردان هستند.

خطای اندازه‌گیری در محاسبه BMI

شاخص BMI برای افراد قد بلند معمولاً ده درصد چاق‌تر از واقعیت و برای افراد کوتاه قد ممکن است ده درصد لاغرتر از واقعیت گزارش شود. این مشکل برای افراد با اندام‌های درشت یا ریز نیز وجود دارد. همچنین، در افراد مسن، به دلیل کاهش قد، شاخص BMI ممکن است افزایش پیدا کند.

تفاوت میان عضله و چربی در شاخص BMI

شاخص BMI نمی‌تواند میان چربی و عضله تفاوت قائل شود. برای مثال، دو فرد با قد و وزن مساوی که یکی اندامی عضلانی دارد و دیگری چربی اضافه، به عدد مساوی می‌رسند، اما وضعیت بدنی این دو فرد یکسان نیست. همچنین، اگر فردی به خاطر رژیم نادرست و نداشتن تحرک کافی دچار عضله‌سوزی شود، شاخص BMI او بهبود می‌یابد.

محدودیت‌های شاخص BMI

امروزه متخصصان باور دارند که شاخص BMI بیشتر برای تشخیص چاق نبودن افراد مؤثر است. فردی که در این معیار در گروه چاق قرار نمی‌گیرد، با احتمال زیاد واقعاً چاق نیست. اما کسی که چاق گزارش می‌شود، ممکن است واقعاً چاق نباشد. به خصوص ورزشکارانی که درصد چربی بدنشان زیر ۱۵٪ باشد، ممکن است چاق تشخیص داده شوند، زیرا این شاخص نمی‌تواند وزن اضافه به خاطر عضلات را از چربی اضافه تشخیص دهد.

کلام آخر

شاخص BMI به شما کمک می‌کند که یک درک کلی از میزان چاقی یا لاغری خود داشته باشید، اما این معیار دقیق نیست و جنبه تشخیصی ندارد. برای تشخیص دقیق‌تر، درصد چربی بدن توسط متخصص محاسبه و با مشاهده ترکیب بدنی، چاق یا لاغر بودن فرد تشخیص داده می‌شود. متخصصان برای تشخیص بهتر چاقی از اطلاعات بیشتری مانند دور کمر، دور مچ و دور گردن نیز استفاده می‌کنند.